Alışkanlığa Mola Vermek

Evimdeyim, hatta kaderimi yazdığım masanın başında. Lisede, üniversiteye hazırlanırken oturdum ilk bu masaya. Geleceğe dair hayallerimi bu masada kurdum. Üniversiteye başlayınca evime taşıdım. Yıllarca başında sabahladım. Şimdi yine eski günlerdeki gibi, masam camın önünde, manzaram heybetli Hasan Dağı ve ben yine yazıyorum. Yalnız bir fark var eskiyle aramızda. Bu sefer arkamda yatan oğluşkinin nefesi eşliğinde yazıyorum. Hayallerim, nefesim ve kaderim artık üç kişilik.

Limonu bilmeyene ekşi nasıl anlatılır ki? Daha önce kıyaslayacak bir şeyi olmayana yeni bir şey nasıl ifade edilebilir. Peki, eğer her şey kıyaslanacak kadar birbiriyle bağlantılı ise farklılık bunun neresinde? Beyin bir önceki bilgiye çengel atmadan yeni bilgiyi kaydetmez.

Bu demek oluyor ki insan çoğu zaman bir şeyleri bilmeden, kıyaslamadan, kaydetmeden sadece alışkanlıklarla yaşıyor. Hatta bazen alışkanlıkları beynine göstermeden arka kapıdan içeri alıyor. Bilir ki beyni bunu duysa kabul etmeyecek, ya referans soracak ya da kapıya koyacak. Her zaman akılla yaşanan hayat zordur. Her zaman alışkanlıkla yaşanan hayat da boştur. Denge kurmak lazım.

Hafızayla uğraşanların sık karşılaştıkları önerilerden bir tanesi “Eve hep aynı yoldan gitmeyin” olur. Çünkü alışkanlıklar beyni devreden çıkarır.  Alışkanlık aslında hayatın zeminindeki desenlerden biridir. Sadece eve gidip gelmekle ilgili değil, yaşamdaki en küçük parçaya bile bulaşmışlığı vardır.

Hep düşünmüşümdür, ölenin arkasından neden ağlanır. Tüh tüh günahı da çoktu, cehenneme gidecek diye ağlayanı görmedim pek, ama çok iyi insandı, mekânı cennet olsun diye ağlayanı gördüm. Ölen kişi açısından düşünüldüğünde, iyiliğine ağlanması biraz anlamsız. Belki de insan kendi için, hayattaki alışkanlığı onayı olmadan elinden alındığı için ağlıyor. O kişiyi bir daha göremeyeceği ve onun yokluğu hayatında bir boşluk yaratacağı için ağlıyor. Bir süre sonra tabii ki buna da alışıyor.

İnsanlar zamanla birbirilerinin hayatında bağımlılık yaratıyor. Bu en çok evliliklerde göze çarpıyor. Eşler zaman içinde alışkanlıklarını paylaşmayı öğreniyor, bir süre sonra benimsiyor ve en sonunda da birbirlerine alışıyorlar. O zaman akıl ve duygular birçok şeyi sorgulamadan kabul ediyor. Yıllar geçiyor, bir de bakıyorlar ki ikiz gibi olmuşlar. Olamayanlar zaten ya ayrılıyorlar ya da mutsuz olarak devam ediyorlar yola.

Ara sıra alışkanlığa mola vermek, özlemi doğuruyor. Özlemin mayası sevgi olsa da hammaddesi alışkanlıktır aslında. Kıvamında ve miktarında tatlı bir duygudur. Hammaddesi alışkanlık olduğu için buna karşı bağışıklığı sağlamdır, etkilenmez. “Özlem”e alışılmaz.

Bir insanın bünyesi, alışkanlığı 40 günde kabul edecek şekilde tasarlanmıştır. Şartlar normal olduğu sürece istediğiniz her şeye 40 günde alışabilirsiniz veya tersine çevirebilirsiniz.

Bırakmak diye bir şey söz konusu olamaz, ancak başka bir şeyle yer değiştirebilirsiniz. İşte asıl püf nokta buradadır ve işin ehli olanlar bunu çok iyi kullanır. İnsanın en büyük korkusu sahip olduğunu kaybetmektir. Sevse de sevmese de sahip olduğunu zor bırakır. Çünkü yerinde oluşacak boşluktan korkar. Hayat hiçbir zaman boşlukları sevmez, siz istemeseniz de o her zaman yerini doldurur. İşte sevilmeyen bir şeyden de ancak başka bir kavramla yer değiştirilerek uzaklaşılabilir.

Devamlı aynı markanın aynı ürünlerini yiyen, giyen, sürekli aynı restorana gidip aynı yemekleri ısmarlayan, evine işine hep aynı yoldan giden, ısrarla yeni insanlarla tanışmak istemeyen insan çok fazla. Bu insanlar hayatlarından da büyük bir keyif alıyorlar ve bunun kendi yaşam tarzları olduğunu savunuyorlar. Değişiklik onları tedirgin ediyor ve bundan hoşlanmıyorlar. Daha güvenli ve kontrollü yaşamayı tercih ediyorlar. Bir açıdan bakılınca da dünyanın sabit düzenini bu insanlar oluşturuyor. Yoksa dünya çok karışırdı sanırım.

Ben her ikisini de seviyorum. Market raflarında yeni ürünler aramayı da,  belirli bir süre aynı ürüne kafayı takmayı da. Yenileri eskilerle harmanlayıp sofraya koymayı daha çok seviyorum. Eski dostlarımı da seviyorum, yeni birileriyle tanışmayı da. Sevdiğim restoranda aynı yemekleri yemeyi de, yeni yerler keşfetmeyi de.

Yıllarca, başka bir masada çalışamadığım için her yere taşıdığım masamda yazmayı özlemişim. Çok uzun süre sevdiğim bir çok şeyi elimden geldiğince yanımda taşıdım. Ama Bakü’nün uzaklığı bu alışkanlığımı, “Elimdeki imkânlarla idare etme” alışkanlığı ile yer değiştirdi.

Read more »

Lafın Beli Kırıldı

İnsanların karakterini çözmek aslında çok kolaydır. Birkaç tavır ve hareket, üzerine birkaç da cümleyi dikkate aldınız mı tamamdır. Büyük bir bölümü çözülür.

Bir insan, ilk on dakika içerisinde başka birinin özel hayatı hakkında iştahlı bir biçimde konuşmaya başladıysa ve siz uyarıp konuyu kapattığınızda suratını asıp kıvranıyorsa, o insandan uzak durmak gerekir.

Bu durum cinsiyetten ziyade eğitim, kültür ve ahlak seviyesi ile ilgilidir. Birçok toplantıda bu konu hakkında ilginç sohbetlere şahit oldum. İnsanlar sohbet arasında başkaları hakkında konuşmanın ne kadar kötü olduğundan bahsediyorlar, sonra güya örnek verme amacıyla birilerini çekiştiriyorlar ve tekrar başa dönüyorlar. Bu beni çok güldürüyor. Bir de “Kimseden konuşmayacaksak ne konuşacağız” diye soran tipler var, ya da “Konuşmazsam dilim şişer” diyenler.

Kadınların sabah kahvesi eşliğinde iki lafın belini kırmaları, erkeklerin on çayında rakiplerini çekiştirmeleri aynı kapıya çıkıyor.

Toplumda dedikodu cinsiyete göre değerlendiriliyor. Bu özellik daha çok kadınlara mal ediliyor. Mesleğim gereği uzun süre erkek egemen bir iş ortamında (sanayide) bulundum  ve kesinlikle bunun yanlış olduğunu düşünüyorum. Sadece konular ve stiller farklı. Erkekler daha çok rakiplerden, elemanlardan, kimin ne kazandığından konuşurlar. Sonuçta kadınlardan hiç de  geride kalmazlar.

Dedikodu yapmıyorum diyeni duymadım. Ne kadar dikkat ederse etsin, merak duygusunun iç gıcıklayıcı gücüne kapılmayan insan yoktur. Sadece vicdanı gelişmiş ve gelişmemiş insan vardır. Vicdanı gelişmiş insan dedikodu yaparken kelimelerine biraz daha dikkat eder. Bir süre sonra vicdanı elvermez ve suçluluk duygusuyla ortamdan uzaklaşır. Diğeri ise konuştukça ve yeni havadis aldıkça iştahlanır. İştahlandıkça kontrolünü kaybeder. Bunun yan etkisi olarak da herkesin kendisi hakkında konuştuğunu düşünerek paranoyak olur.

İnsanlar neden ve ne zaman dedikodu yapar?  Cebinde paylaşacak kelimeleri olmadığı ve kendi hayatında sırları olduğu zaman. Kendi hayatında çok fazla gizlilik olan insan, birilerinin bunları öğrenmesinden korkarak konuyu hep başkalarına getirir.

Kendi hayatını sevmeyen, yaşamak istemeyen insan, başkalarının hayatlarına odaklanır. Onları takip eder, empati kurar, o hayatı kendinin yaşadığını hayal eder. Sonunda uyanıp gerçeği görünce de sinirlenir ve atıp tutmaya başlar.

Bilgisi olmayan insan bulunduğu ortamda açılan bir konuda konuşamamaktan korkar ve buna engel olmak için uzman olduğu konuyu açar, başkalarının hayatı.

Düşünüyorum da çok kitap okuyan ve kültür seviyesi yüksek olan insanların bulunduğu bir ortamda, herkes bilgisini paylaşmak ve diğerlerinden bir şeyler öğrenmek için çabalarken, birisi çıkıp da Hatice Hanım’ın yeni aldığı kürkten bahsetse ne olur. Böyle bir ortamda kim bundan bahsetme cesaretini gösterebilir. Bu demek oluyor ki dedikodu yapılan ortamlarda çıkıp insanları dedikoducu diye eleştirmek de bir paradoks. Dedikodu bir kişiyle olmuyor, bunun içinde uygun zemin ve paylaşacak insanlar gerekli.

Kuantum enerjisine göre birbirini düşünen iki insan arasında telepatik bir bağ oluşuyor. Çok sevdiğim insanlarla bunu çok deneriz. Yoğunlaşıp “Hadi beni ara” dersin, biraz sonra telefon çalar. Çalmadıysa mesajı almıştır ama meşguldür. Bu bilinç dışı da olur. Çok uzun zamandır görmediğin birini düşünürsün, bir iki gün içinde ya arar ya da karşına çıkar. Şu söz çok söylenir: “Tam da aklımdan geçiyordun”. Hatta bunu anlatan atasözümüz bile vardır:  “Kalp kalbe karşıymış”.

İşte, son dönemde bulunan bu sisteme göre, bir insan diğeri hakkında konuşurken aralarında telepatik bir bağ oluşuyor ve eğer karşıdakinin hoşlanmayacağı bir şey söylüyorsa onun negatif enerjisini kendi üzerine çekiyor.  Hatta halk arasında “Günahını almak” denir buna.

Saygı, vicdan ve inanç insanı şekillendiren kavramlardan sadece birkaçıdır. Bunlardan biri bile varsa, insan yaptığı hareketin doğruluğu veya yanlışlığı hakkında fikir sahibi olabilir. Bir insanda bunlar eksikse, bir de kültür seviyesi düşükse o insanın yapamayacağı kötülük yoktur. Eline geçen imkânları değerlendirenler daha büyük hatalar yapabilir, biraz korkak olanlarsa dedikoduyla idare eder gider. Aralarındaki tek fark cesaret, yoksa insanlık miktarları aynıdır.

Read more »

Bilginin Bilgesi

Bütün meslek dallarını birbirleriyle olan bağlantı şekillerine göre, dev bir ağaca benzetiyorum. Bu dev ağacın kökleri ilkokul öğretmenleri. Dışarıdan çok fazla göze batmayan ama bütün mesleklerin bağlı olduğu kalın ve derin kökler. O kökler olmadan, ne iş yaparsa yapsın, kimse ayakta duramaz. O kökler yeterince güçlü olmazsa, ağaç kurur ve etrafındakiler oksijensiz kalır, beslenemez. Yine o kökler topraktan ne kadar çok şey alıp beslenebilirse, yukarıları o kadar çok besleyebilir.

Ağacın gövdesini lise ve üniversite öğretmenleri oluşturur. Gövde ne kadar sağlıklı ve sağlam olursa, ağaç bir o kadar heybetli durur.

Bir çocuğun, anne babadan sonra belki de hayatta ilk güvendiği yabancı insan ilkokul öğretmenidir. O güne kadar evde aldığı ne varsa aynısını öğretmeninden bekler. Sevgi, ilgi, sabır, anlayış, paylaşım. Aynı şekilde eğitim alacağının da farkındadır. Ev dışında ve anne babadan farklı birinden bir şeyler öğrenmek çok heyecan vericidir. Kimi zaman bunu korkuyla veya başka şekillerde ifade etse de.

İlk gün sıraya oturduklarında hepsinin gözlerindeki ifade aynıdır. Şaşkınlık, tedirginlik, korku, heyecan ve bu duyguların arasına sıkışmış sevinç.

Her sırada, hayat defterinin tertemiz yeni sayfaları oturur. Öğretmen bu sayfaları teker teker doldurur, imzalar ve büyük deftere ekler. Her sayfanın rengi, anlattığı, yazı stili, mürekkebin rengi, kalemin kalınlığı farklıdır. Öğretmen aynıdır ama her sayfayı malzemesine göre farklı şekillerde doldurur.

Çocuğun karşısına nasıl bir öğretmen çıkacağı tamamen şans işidir. Bunun özel okulla, parayla, ailenin çabasıyla birazcık ilgisi olsa da tamamen kontrol edilebilecek bir şey değildir. Belki bilgi tarafı denetlenebilir ama sevgi kısmı denetlenemez. İlgi kısmına müdahale edilse de bir noktaya kadar başarılı olunabilir.

Öğretmen çocuğa sadece şekil vermez, yoğururken elindeki enerjiyi de ona aktarır. İşte ailenin müdahale edemeyeceği nokta bu enerjidir.

Öğretmek bir sanattır aslında. İnsanın yaradılışından gelen ve sonradan eğitimle geliştirilebilen bir yetenektir. Nasıl resim, müzik gibi yeteneklere sahip olamayan insan zorlamayla bir yere gelip öteye geçemiyorsa, öğretmen de yeteneği yoksa eğitimle bir noktaya kadar gelir ama bunun ilerisine geçemez.

Öğretmek için asıl olan aşk ve sabırdır. Gerisinin kendiliğinden gelmesi gerekir. İşin içine maddi kaygı girdi mi sihir bozulur, özgürlük gölgelenir ve verim düşer.

Bir ülkede en zor sahip olunacak meslek öğretmenlik olmalı. İlk olarak yetenek sınavına girmeli insanlar, eğer bunu geçerse diğer sınavlara devam etmeli. Mesleğinden en çok maddi karşılık alması gereken de  yine öğretmen olmalı. Özgür olmalı, köklerini istediği yöne akıtabilmeli. Karnı tok olmalı, gövdeye yeterli besin gönderebilmeli. Mutlu olmalı, dallara çiçek açmayı öğretebilmeli. Önce kendine değer vermeli, kendini özel hissetmeli. Bu duyguyu bilmezse öğretemez. Kendini ve hayatı sevmeli ki sevgiyi öğrencisine gösterebilsin.

Ruhsuz bilgiyi öğrenmek kolaydır. Hangi yaşta olursan ol biraz uğraşarak ezberlersin.

Fakat ruhun bilgisini ancak bilgesi öğretebilir. Belki bir gün, her çocuk bir bilge elinde yetişir, kim bilir?

Aslında dünyadaki en büyük güç ilkokul öğretmenlerinin elindedir. Onlar nasıl bir dünya hayal ederse, ona göre insanlar yetiştirir. Zamanı gelince de o insanların elinden mükâfatlarını alırlar. İyisi de, kötüsü de onlara aittir.

Read more »

Ruhuna İşleyen Keyif

Kayra’ya yemek yedirirken masallar uyduruyorum. Kayra’nın maceraları: Kayra denizaltında, Kayra uzayda, Kayra çiftlikte… Kahramanın hep kendisi olduğu bu masallara bayılıyor. Oğluşki’nin maceralarında “Kayra anneannesinde” bölümündeyiz bu sefer.

Kayra’nın annesinin maceraları da fena değildi bir zamanlar… Küçükken anneanneme gittiğimizde kapıdan içeri girer girmez “Bizim karnımız aç” dermişiz. Annem evde özellikle doyurur götürürmüş, ama ne olursa olsun o kapıdan girer girmez acıkırmışız.

Anneannemin yoğurtlu ekmeği vardı. Ne kadar tok olursan ol yerdin. Lise yıllarına kadar o yoğurtlu ekmekten vazgeçmedim. Yıllar sonra artık müstakil evle baş edemeyip bir apartman dairesine geçtiler ve bizim yoğurt işi bitti. Bir daha hiç eski tadı alamadım. Meğerse keramet sütçüdeymiş. Sütçü değişince bizim süzmenin tadı bozulmuş. En azından öyle bir bahane buldular.

Bir çocuğun uzaklarda tek başına büyümesi çok zor. Bakım kısmı bir şekilde halledilebilir belki, ama sevgi kısmı büyük eksiklik her zaman. Şimdi Kayra anneannesinin tabiriyle sevgi okyanusunda. Halaları, dayısı onu birkaç saat görebilmek için saatlerce yol geldi.

Dedeleri, teyzesi, anneannesi, babaannesi çıldırıyorlar onu severken. İşte bir çocuğa ne kadar iyi bakarsan bak, ne kadar eğitim verirsen ver, ne kadar uğraşırsan uğraş bu sevginin verdiği enerjinin yerini doldurabilmek mümkün değil. Oğluşki inanılmaz mutlu ve keyifli.

Eskiden herkes bir evde yaşardı ve o gürültü patırtının içinde çocukların nasıl büyüdüğü anlaşılmazdı. Bir süre sonra evler ayrıldı, haftada bir iki görmeye başladı çocuklar dedelerini, ninelerini. Bizimki en beteri, ülkeleri ayırdık. Aylarca göremiyorlar birbirilerini. Bir geldiğinde gülümsüyor, diğerinde emekliyor, üçüncüde yürüyor ve konuşuyor çocuklar. Aralar yok. Ortak zamanlar sayılı. Anılar eksik.

Nineler pasta börek yapar, dedeler dua öğretir, bakkala götürür, sakız, balon alır, bisiklete bindirir. Az da olsa çok da, çocuklar bu ritüelleri yaşamalı. Büyüklere ait kokular kalmalı burunlarında. Kiminin yeşil sabunu, kiminin gül kokulu esansı.

Artık mutfaklardaki tel dolaplar kalmadı ya da dedelerin yelek ceplerinden çıkan saatler. Şimdiki modern dede ve ninelerin de miras bırakacakları kendilerine has kokuları olmalı.

İnsan büyüdüğü zaman kendi kendine ben kimim diye sorduğunda, peşinden bu kokular geliyor çünkü.

Anne ve babanın yeri ayrıdır ama bir çocuğun hayatında, annesini babasını şikâyet edecek yüksek merciler bulunmalı. Çocuk, anne babayı çocuk rolünde görmenin hazzını yaşamalı.

Ebeveyn çocuğunu eğitim sorumluluğu ve gelecek kaygısı gölgesinde seviyor. Bunlardan ötürü sadece çocuğunu sevmeye konsantre olamıyor. Her adımını planlı atmak zorunda hissediyor kendini. Oysa bir üst kuşakta bunların hiçbirisi yok. Onlar torunlarına ateş topuna dönüşmüş saf sevgiyle bakıyorlar ve dokunuyorlar. Bu enerjinin yüksekliği, aralarında kuvvetli bir bağ oluşturuyor.

Kayra, mutfakta arabasına kurulmuş bir şekilde yemek yapan anneannesini izliyor. “Agu bugu”larıyla sohbete katılıyor. Yemek kokuları içinde yeşil soğan kemiriyor. Belki ileride bunları bilinçli olarak hatırlamayacak ama şu anda bu keyif onun ruhuna işliyor.

Bu yüzden de belki her zaman aç girecek bu mutfaktan içeri, kim bilir?

Read more »

Sistemi Sıraya Dizdiler

Adım atmak için dengenin bozulması, ilerleyebilmek için hep tek ayağın boşlukta olması gerekir.

Hiç risk almayan, hayatında hiçbir problem olmayan, kendini hiç boşlukta ve kararsız hissetmeyen insan ilerleyemez. Olduğu yerde, iki ayağının üzerinde sapasağlam durur. Sapasağlam durmak bazen hayatın önünde set olur.

Kaliteli yaşayarak hayatta ilerleyebilmek gerçekten emek harcayarak mümkündür. Herkesin kendine göre bir yaşam tarzı vardır. Fark şurada; kim hayatını yaşıyor, kim tüketiyor. Bunu da ancak insanın kendisi değerlendirebilir. Ömrünün sonuna geldiği zaman arkasına dönüp baktığında gerçekten gülümseyerek, mutlu olarak hatırladıkları ve aynı şekilde onu hatırlayanlar varsa eğer, o hayat ilmek ilmek yaşanmıştır. Yok, geriye döndüğünde dağlara erişecek kadar “keşke”si varsa, yanında gerçekten seveni yoksa işte orada tüketilmiş bir ömür vardır.

Biz sanıyoruz ki anlık aldığımız tüm kararlar bize ait, başımıza gelenler bizim inisiyatifimizde, her şey bizim kontrolümüzde. Oysa senden içeri bir sen var içinde. Tanımadığın atalarından gelen genler, enerjiler var hücrelerinde dolaşan.

İnsanın yüzyıllardır biriktirdiği gen mirası var. Aynı zamanda bilinçaltında, doğumundan itibaren süregelen anne, baba, çevre gibi etkenlerin birikimi var.

Bütün bunların yanında, son zamanlarda kuantum enerjisi diye nitelendirilen enerjiye bakılırsa, üzerimizde bir yerlerde birikmiş farklı enerji etkileri var.

Gezegenlerin durumunu da unutmamak lazım. Malum astroloji de insanı çok etkiliyor.

Kader dediğimiz ve hâlâ tam anlamıyla tanımlanamayan bir faktör de mevcut tabii ki hayatımızda.

Bu kadar etkenin içinde verdiğimiz kararların yüzde kaçı tamamen bize ait? Bence bu yüzde oldukça düşük.

Bir zamanlar “Aile Dizilimi” konulu bir seminere katılmıştım. Buna Sistem Dizilimi de deniyormuş. Benim için oldukça ilginç bir deneyimdi. Teferruatı çok fazla ama amaçlardan bir tanesi bu yöntemle insanın geçmişindeki olaylardan veya insanlardan üzerine sinmiş negatif enerjileri temizlemek.

Dışarıdan çok anlamsız ve saçma görünse de olayın içine girildiği zaman farklı bir şey olduğu hissediliyor. Uygulayanlar da hayatlarında değişikliklerin olduğunu söylüyor.

O kadarını bilemiyorum ama o eğitimde fark ettiğim şeylerden biri geçmişimizdeki, atalarımızdaki ve ailemizdeki karakterlerin şu andaki hayatımız üzerinde tahminimizden çok daha fazla etkisinin olduğuydu.

Bir atasözü vardır: “Dedesi erik çalmış, torununun dişi kamaşmış”.  Bu sistemin felsefesinin temeli bu atasözü üzerine kurulmuş. Ayrıca daha yakın geçmişte yaptığımız hatalardan kaçmayı bırakarak kabullenip rafa kaldırmayı öğrenebilmeyi ve çekirdek aile içindeki karakterlerin paylaşım şekillerindeki doğrular, yanlışlar ve sonuçları değerlendirmeyi de içeriyor.

Her insanın hayatında, bir yerlerde tıkanıklıklar, anlam veremediği çözülemeyen problemler, fark edip de anlayamadığı esrarengiz olaylar oluyor. Zamanla herkes bunlarla baş etme teknikleri oluşturuyor. Bu sistem de bir kısım insanın ürettiği bu baş etme tekniklerinden sadece biri.

İnsan önyargılı ve katı kurallara sahip olduğu zaman, öğrenebileceği bir sürü farklı şeyden feragat etmiş oluyor. Her insanın mutlaka, her şeyden öğrenebileceği bir iki kelimesi vardır. Hayata her zaman aynı, sabit pencereden bakmak bazen insanın kaybolmasına neden olur. Bir süre sonra bu fil hikâyesine döner. Kim neresinden tutarsa sadece o kadar sanır.

Bu sistem de önyargıya epeyce açık ama bence eğlenceli ve ilginç.

Bazı özel insanlar her sabah, kendini ve hayatı yeniden keşfetme isteğiyle güne başlarlar. İşte bu insanlar adım atarak değil, dans ederek yaşarlar hayatı. Çünkü düşmemek için sağa sola bağlanmış kalın halatları yoktur. Tek ayakları üzerinde denge kurarak ilerlemeyi öğrenmişlerdir.

Read more »

Çemberini Kıran Kadınlar

Spor benim hayatıma çok geç giren, ama sağlam dostlarımdan biridir. Evlenmeden önce yoğun iş ve sosyal yaşam içinde çok bunalıyordum. Spor benim için bir nevi sakinleşme ve stres atma yöntemi oluyordu. Eğer insanın spor yapma alışkanlığı yoksa bir yaştan sonra ancak salon sporları yapabiliyor. Bu nedenle de bugüne kadar birçok farklı salonda ve farklı insanlarla birlikte çalıştım. Yılların gözlemiyle de bu konuda anlatacak çok hikâye birikti.

Şöyle salonun bir kenarına çekilip o kadınları izlerken öğrenebileceğiniz o kadar çok şey var ki… Kadına baktığınız pencereyi sporla boyadığınız zaman, ortaya çok farklı tablolar çıkıyor.

İlk olarak cebinden biraz para, hayatından biraz zaman ayırarak, içindeki “Boş ver, gidip de ne yapacaksın” diyen sesi aşıp salona gelen kadın, her zaman bir madalyayı hak ediyor demektir. Sanmayın ki bu herkesin yapabileceği bir şey. Zaman ve para konusunda sorun çıkmasa da kişisel atalet konusunda çoğu zaman şeytan galiptir.

Belirli kadın profilleri vardır: Eğitimli, disiplinli, hayat standardı yüksek, bilinçli kadın kolaylıkla spor yapabilir. Hatta birçoğunun geçmişinden gelen bir spor altyapısı vardır.

Bu kadınlar her zaman fit, bakımlı, sağlıklı, kontrollüdürler. Beş karış suratla, kafasında belirlediği kaloriyi yakacak miktarda sporunu yapar, saunasına girer, duşunu alır, çıkar gider. Ayakkabılar, eşofmanlar, çoraplar kesinlikle takımdır ve kaliteli bir spor markasınındır.  Hepsinden birkaç çeşit takımı vardır. Özel ve pahalı spor çantalarıyla gelir giderler.

Bir diğeri de ortalama kadın profilidir. Bunlar da her şeyi bilirler ama kimi zaman dikkat eder, kimi zaman da kafalarına göre takılırlar.  Her zaman fazla kiloları vardır. Kalori hesabı yerine gram hesabı yaparlar. Zayıflamak için, spora destek olabilecek diyetler yerine, zayıflama ilaçları peşinde koşarlar. Günden çıkar spora gelir, oradan da koşa koşa eve gider, yemek yapar, acıktım diyerek oturur bir de akşam yemeği yerler. Bunların bir kısmı, spora para verip gelince kendi kendilerine zayıflayacaklarına inanırlar.  Sağlıklı beslenmeyi pek bilmezler. Birkaç gün aç kalınca ve haftada üç gün spora gidince sihirli değnek değmiş gibi fit olmak isterler. Sabırları uzun vadede diyet ve düzenli sporla zayıflamaya yetmediği için hep programlarını yarıda bırakırlar ve gittikleri gezmelerde de sarmaları lüp lüp atarken “Ben de gittim spor salonuna ama bir işe yaramadı, hoca çok kötüydü” derler. Spor salonları sırf bu kadınların kötü reklamını önlemek için ne derlerse yaparlar, ama nafile…

Bakü’ye ilk gittiğimiz zaman evimizin bir spor merkezine yakın olmasına özellikle dikkat ettik. Gittikten iki gün sonra kaydoldum salona. Hoca beni görünce şaşırdı. Nedenini sorduğumda da “Buraya pek Türk kadın gelmez de onun için şaşırdım biraz” dedi. Gerçekten de 3 yıl içinde toplam bir iki tane Türk kadın gördüm, onlar da düzenli devam etmediler zaten. “Türkler spor yapmayı sevmez” dedi hoca. Utandım, bir şey diyemedim.

Zaman içerisinde gördüm ki gelen Azeri ve Rus kadınların yaşları 15’le 60 arasında değişiyor. Çoğu kilo vermekten ziyade kilolarını korumak için spor yapıyorlar. Gençlerin sayısı da hiç az değil, özellikle üniversite öğrencilerinin. Bize göre toplumda spor kültürü seviyesi daha yüksek.

Aradan geçen bunca zamandan sonra, Türkiye’ye gelmişken buradaki spor salonunun kapısını bir aralayayım dedim. Manzaraya bayıldım.  Bir salon dolusu kadın, ama ne asortiklerden ne de ortalamalardan. Bunlar farklı. Altında maksi eteği içinde eşofmanı, kafasında yemenisi, üzerinde ev kıyafeti, ayağında çorabı veya kızının-oğlunun spor ayakkabısı olan bir sürü ev kadını. Buraya vermek için paralarına kıymışlar (belki de bir şeylerden artırıp biriktirmişler), çoluğu çocuğu evde bırakmışlar, koştur koştur spora gelmişler. Plates topları, step tahtaları arasında cebelleşiyorlar. Amaçları sadece kilo vermek. Sağlık için spor onlar için biraz lüks. Spor hocası muhtemelen şimdiye kadar hayatlarındaki birkaç hocadan birisi. “Hocam hocam, kahve içsem bir şey olur mu?” diye peşinde geziyorlar. Kimi toptan düşüyor, kimi olduğu yere yığılıyor ama şamata gırgır, çok eğleniyorlar. Hiç öyle ayakkabıydı, kıyafetti, aman terlemişim gibi dertleri yok.

Hep başkaları için yaşadıkları hayatta, etraflarındaki tüm negatif insanların laflarını hiçe saymış, gelmişler. Bütün enerjilerini toplayıp step tahtasının üzerinde zıplayarak kendi hayatlarından zaman çalıyorlar, kilo bahane. Kendileri ama sadece kendileri için spor yapıyorlar. İşte bunlar çemberini kıran kadınlardan.

Onları görmek beni çok mutlu etti, gülümsedim. Bakü’deki Türk kadınları yapmıyor olabilir, ama Türk kadını spor yapar.

Read more »

Kıvrımlarda Asılı Yüzyıl...

Uçaklara özel dergiler olur. Ben Azerbaycan uçağındaki dergiye bayılırım. Değişik ülkelerden haberler, Azerice, Rusça ve İngilizce olmak üzere üç dilde yayımlanır.

Hatta yoğun bir şekilde Rusça çalıştığım dönemlerde, mecburi pratik oluyordu benim için.

Zaman hızlı geçsin diye önce Rusçasını okuyordum, çözemediğim yerde Azericesine bakıyordum. Azericesinin de tamamını anladığımı söyleyemem ama kendi kendime çok eğleniyordum.

  

Bu seferki derginin kapağında, çok eskilerden kalan, değişik işlemeli anahtarların fotoğrafları vardı. Uzun bir süre o sayfada takılıp kaldım. Anahtarların her kıvrımında ayrı bir yüzyıl asılıydı sanki. Gözlerimle teker teker kıvrımları takip ederken, bu gösterişli anahtarların eşleştiği kilitleri, kilitlerin takılı olduğu işlemeli,  muhteşem dev kapıları, bu kapıların açıldığı malikâneleri hayal ettim. Beynim o malikânelerde yaşayan insanlara ulaştı.

 

Kapılar, tokmaklar, kilitler ve anahtarlar bana çok şey ifade eden nesnelerden. Tarihi binaların bulunduğu yerleşim yerlerini dolaştığım zaman uzun süre kapılara ve aksesuarlarına hayran hayran bakıyorum. Bu kadar detay, bu kadar emek ve özen önünde saygıyla eğilesim geliyor.

Kapılar, kapı tokmakları eski zamanlarda bir nevi statü göstergesiymiş. Ne kadar büyük, gösterişli ve pahalı olursa ev sahibi o kadar varlıklı, seçkin demekmiş.

Şimdi de hiç tanımadığınız bir insanın evine gittiğiniz zaman, kapının açılmasını beklerken ilk yaptığınız şey, kapıyı ve etrafındakileri inceleyerek, içeride yaşayanlar hakkında fikir yürütmektir. Demek ki insanlardaki bu huy değişmemiş, sadece kapılar değişmiş.

Eskiden kapılarda iki tokmak bulunurmuş, biri kadınlar, diğeri erkekler için. Seslerinden ayırt edilirmiş. Biri geldiğinde hangi tokmağı çalarsa evde de o cinsiyetten biri bakarmış kapıya. Ben bunları hatırlamıyorum tabii ki ama makaralı kapı otomatiklerini hatırlıyorum. Hâlâ da bazı yerlerde kullanılır. Özellikle bahçe kapısı çaldığı zaman balkona çıkar bir bakarsın, sonra ipi çektin mi kapı açılır. Bir de kapıların arkasına çan koyulurdu, şimdinin küçük marketlerindeki gibi. Kapı açıksa birisi içeri girerken duyulsun diye. Hele mandallı kapılar, küçük çocuklar için büyüme ve güç göstergesiydi. Eğer eli yetişiyor ve mandalı kaldırmaya gücü yetiyorsa o artık büyümüş hissederdi kendini.

Küçükken müzelerde işlemeli anahtarları gördüğümde hep hayal ederdim.

Kadın çat kapı komşuya gidecek. Çantasını koluna takmış, bir eliyle iki kulaklı dev kapıyı çekiyor, diğer elinde de işlemeli kocaman bir anahtar, şakır şukur kapıyı kilitliyor, ama anahtar o kadar büyük ve ağır ki çantasına sığmıyor. Bu kare çok güldürürdü beni.

Büyüyünce anladım ki o evlerde kapı kilitlenmiyormuş. Evde o kadar kalabalık yaşıyorlarmış ki ev kapısı kilitlenecek kadar boş kalmıyormuş. Hatta bir evin kapısının kilitlenmesi toplumda çok kötü bir şey olarak algılanırmış.  

Uçak iniyor ve ben gözlerimi açıyorum, bu zamandayım. Artık oymalı kendine münhasır anahtarların yerini şifreli kartlar, makaralı kapı açıcıların yerini, kameralı otomatikler, özel kapı halkalarının yerini döküm tokmaklar, işlemeli ahşap kapıların yerini ise giderek kalınlığı artan çelik kapılar alıyor. Bir evin girişinde bulunan ve içeride yaşayan insanların karakterlerini anlatan nesneler artık standartlaşıyor. Tıpkı insanlar gibi.

Biz farkında olmadan hayatımızdan kayıp giden o kadar önemli kavramlar var ki. Çok küçük ve basit görünen, ama aslında altında hazinelerin yattığı nesneler, kavramlar, sanatlar… Yaşamın kaynağı değişim ve gelişim. Bu doğru, peki bu değişimin, temeldeki değerleri koruma altına alarak sürmesi gerekmiyor mu?

Her şeyin standartlaştığı, hayata saygının yitirildiği, ayrıntılara özenin kaybedildiği bir değişim nasıl gelişime dönüşebilir ki?

Read more »

Meleğin Kanadı Suratıma Çarptı!

Çizgi filmlerin çocuklar üzerindeki etkileri hâlâ tam anlamıyla çözülemedi. Faydalı mı, zararlı mı net bir karar yok ortada. Bununla birlikte şu da bir gerçek ki insan kaç yaşına gelirse gelsin, beynindeki bazı kavramların fotoğrafları çizgi filmlerden kalma.

Mesela iyilik ve kötülük denildiği zaman, benim aklıma ilk olarak sağ tarafta kanatları pırpır eden, tepesinde ışıklı daire olan, bembeyaz bir dişi, kötülük denildiği zaman da sol tarafta, rengi kırmızı, elinde bir orak, yüzünde burun hizasına kadar maske olan bir erkek geliyor. Sevap-günah denildiği zaman da ellerinde birer defter, kalem, görüntü tamam işte.

Şimdi şimdi düşünüyorum; “iyi” neden dişi, “kötü” neden erkek? Bu aksesuarlar ne işe yarıyor acaba? Kötünün elindeki orak, kötülük yap diye dürtmek için mi? İyinin tepesindeki ışıklı lambaya hiç anlam veremiyorum zaten. Çocukların beynine bir şeyleri kazırken, ileride gelecek bu tür sorulara da hazırlıklı olmak gerek işte.

İyi insan olmak için temelde iki şeye sahip olmak gerekli, vicdan ve empati. Kiminde bunlardan biri vardır diğeri yoktur. 

Kimsesiz çocuklarla ilgilendiğim dönemlerde, yurtlarda sık bulunuyordum. Bu vicdanlı ama empati engelli insanları da orada daha yakından tanıma fırsatım oldu. Kadın çoluğu çocuğu, konu komşuyu toplamış gelmiş çocukları ziyarete. Bu çok iyi bir şey çünkü çoğu insanı kolundan çekiştiriyoruz da gelemem diyor. Gelirken de bir sürü abur cubur getirmiş (meyve tercih edilir her zaman). Oturmuş, dizine de almış bir çocuğu seviyor, bu arada da kendi çocuğu annesini izliyor. Bu sırada anne, çocuklarla kendi çocuğu arasında iletişim kurmaya çalışıyor. Buraya kadar çoğu şey süper. Yanındaki oğluna diyor ki “Bak gördün mü annesi babası onu bırakmış gitmiş. Ne kadar yazık değil mi çocuğum, hadi onunla oyna biraz.” Hazır fırsatını bulmuşken de kendi çocuğuna eğitim vermek düşüyor aklına. “Bak yaramazlık yapar sözümü dinlemezsen ben de seni bırakırım buraya…”

İnsanlar gittiği zaman bizim çocuk soruyor bana: “Abla ben yaramazlık yaptığım için mi annem babam beni buraya bıraktı gitti?” Hadi bakalım, temizle kadının iyiliğini…

İşte bu, vicdanı olup oraya gelmeyi akıl etmiş ama empati yeteneği olmadığı için kendini o çocuğun veya kendi çocuğunun yerine koyamayan insan örneği.

Bir de diğer kombinasyon var. Empati yeteneği hasbelkader gelişmiş ama doğuştan vicdan özürlüler. Bunlar daha da fena. Kendi başına kötü bir olay geliyor, bir süre sonra yakınında başka birinin başına da aynı olay geliyor. Karşıdakinin ne hissettiğini, belki de ne kadar çok acı çektiğini biliyor, ama sadece kendi başına gelmediği için mutlu. Fırsatını yakaladı mı içinde birikenler teker teker dökülüyor. “Bak bende bir şey yokmuş, gördün mü senin de başına geldi aynı şey, şimdi anladın mı ben neler çektim, iyi oldu bu da sana ders oldu, beni anlamamıştın, yalan söylediğimi düşünmüştün, al işte sana, bir tek sen değilsin ya, kaç kişinin başına geliyor aynı şey büyütmene gerek yok…”

İkisine de sahip olanlar rahatlıkla iyilik yapabilirler. Amaa işe yarar mı acaba. Doğru yer, doğru zaman ve karşıdakinin hazır olması gibi ufak tefek gereklilikler de var. Eskiden annem birine zorla bir iyilik yapmak istediği zaman ”Bak, belki de hazır değil, dikkat et” derdim. Hep şu meşhur ipekböceği hikâyesini anlatırdım. Farklı versiyonları var ama en kısa ve klasik olanı şuydu sanırım:

Babası oğlunun, ipek kozasını bir çöple karıştırdığını görünce, yanına yaklaşmış ve ona ne yaptığını sormuş. Çocuk, “Çıkması için ona yardım ediyorum, açtığı deliği genişletiyorum. Böylece kelebek olup hemen uçabilecek” diye cevap vermiş. Babası ise “Bak, o senin zor olarak gördüğün işi yaparken yani o deliği genişletmeye çalışırken aynı zamanda da kanatlarını güçlendiriyor, eğer sen onun yerine bunu yaparsan çıktığı zaman zayıf kanatlarla fazla uçamayacak ve ölecek.” der.

Son zamanlarda, birilerine kendimce onun yararına olduğunu düşündüğüm bir şey için çok ısrar ettiğimde, bu sefer de annem bana hatırlatıyor bu hikâyeyi. Bilsen de ara sıra birilerinin hatırlatması gerekebiliyor işte...

Yapılacak iyiliğe karşıdakinin gerçekten ihtiyacı var mı, yoksa sen kendi vicdanın gereği mi buna karar veriyorsun.

Eğer bütün şartları iyi gözden geçirmezsen başına çok şey gelebilir. Bu ihtimaller içinde kötünün iyisi, yapmaya çalıştığın iyilik bir süre sonra görevin hâline gelebilir. Bundan da önemlisi dışarıda ellerini açmış bekleyen bir sürü vicdan avcısı insan var. Küçük görünen bir şey, dikkat edilmezse çok büyük zararlara yol açabilir de.

Benim anladığım kadarıyla, hem kendine hem de karşıdakine zarar vermeden, incitmeden, kırmadan iyilik yapmak sanıldığı kadar kolay ve basit bir iş değil.

Benim başıma da iyilikle ilgili kötü şeyler geldiğinde ve pişman olduğumda “Meleğimin kanadı suratıma çarptı!” diyorum.

Not: Bu yazı size Ankara'dan uçup geldi. Evet, kısa bir süreliğine kendi ülkemizdeyiz. Biz hasret giderirken belki birkaç günlüğüne uzak kalabiliriz. Oğluşkiyle birlikte Hakayde’yi size emanet ediyoruz.

En kısa zamanda görüşmek üzere...

Read more »

Kim Kimin Balyozu?

  35’e kadar insan geleceğe bakarak ilerliyor, 35’ten sonra ise geçmişi peşinde sürüyerek. Önemli olan peşinden sürüdüğün çuvalın boyutu ve ağırlığı. Ağır bir çuvalla çok ileri gidilemez. O zaman iki seçenek var; ya çuvalı ağırlaştırmayacaksın ya da taşımayacaksın.

Şöyle bir bakarsak, güzel olaylar ve sevilen dostlar baskülde hafif ama pahada ağır şeyler. Kötü olaylar ve sizden nefret eden insanlar ise baskülde oldukça ağır gelen şeyler. Tabii bunların da kendine göre bir kıymeti vardır.

İnsan kendini düşündüğü zaman, bir noktada melek sanabilir ama üzgünüm, bu dünyada kendisinden nefret edilmeyen insan olamaz. Bir insanın, bu kadar farklı insan, görüş, düşünce, karakter, ahlak anlayışı, yaşam tarzı vs. varken herkesle çok iyi anlaşabilmesi söz konusu olamaz.

Bir insandan nefret edilmesi için illa münakaşa etmesine veya bir çatışma yaşamasına da gerek yok. Öyle zamanlar gelir ki insanın sahip olduğu herhangi bir şey karşıdakinin ondan ölesiye nefret etmesine neden olabilir.

Kadınlar arasında bu bazen güzellik, erkekler arasında ise para olabilir.

Büluğ çağı dediğimiz dönemde, yavaş yavaş sosyal karakter gelişmeye başlar. İnsanın yaradılışından gelen özellikleri, sosyal ortamlara girmesiyle şekillenmeye başlar. Bu bazen çok yumuşak olabilir, bazen de çok sancılı.

Üniversiteye geldiği zaman insan, büyüdüm sanır ve kendine keskin köşeler çizer. “Ben buyum” diyebilecek kadar cesur, dünyaya meydan okuyabilecek kadar gözü karadır. Zaman içinde o köşeler yavaş yavaş törpülenmeye başlar. Kimi yerde yuvarlanmayı öğrenir, kimi yerde düşüp kalkarak zikzak çizmeyi.

Herkes iyi olsa, herkes birbiriyle anlaşsa insan nasıl şekillenecek. Birileri birilerinin balyozu olmak zorundadır.

Üniversite bitince ”Off, işte şimdi oldum ben yaa!” der, “En temiz işi de, en yüksek maaşı da hak ediyorum ben.” O zaman hayat der ki “Yook, sen daha olmadın, senin için daha çok planım var.” Bu sefer o törpünün dişleri biraz daha incelir. Bu zamana kadar kabaca şekil verildi, artık ince ayara geçildi.

Hadi bakalım evlenme zamanı. Dünyada her insanın yamuk yumuk şekliyle örtüşecek başka bir insan vardır. Bazen insanlar doğru parçayı bulur, hafif bir esnemeyle ve ufak tefek oynamalarla birleşir. Bazen de yanlış parça üzerinde inatlaşır da inatlaşır. Hayat kibarca der ki “Olmaz”. İnsan inat eder: “Olacak“. ”Peki o zaman” der hayat ve başlar yeni şekillendirme çalışmalarına. Birkaç bölüm kırılır, kimi törpülenir, kimi eklenir, zorlayarak da olsa yerleştirilir. Bu sefer ortaya ne kendi gibi olan ne de karşıdakine uyum sağlayabilmiş, ne olduğu belli olmayan insan karakterleri çıkar.

Öyle böyle derken şekillenmenin tamamlanması 35-40 yaşı bulur.

Eline bir çuval verirler, “Al, bu senin geçmişin” derler, “Sen bunlarla bu hâle geldin.”

Boş bir zamanında çuvalı dökersin önüne, başlarsın sorgulamaya. “Ben neden böyle yapmışım, bu adam neden bana bunu yapmış, ne kadar aptalca veya ne kadar akıllıca davranmışım, bunları ne düşünerek yaptım acaba, iyi ki böyle yapmışım, keşke yapmasaydım.” Çoğu incelenir, yorumlanır.

Bir zaman gelir, her insan kendi içinde yapar bu muhasebeyi. Hayata karşı kimi alacaklı çıkar, kimi borçlu. Cümleler ”Şimdiki aklım olsaydı” diye başlar bazen.

İşte bazı insanlar, yaptıkları bu muhasebeden sonra alacak verecek defterini yakar, her şeyi sıfırlarlar. Çuvaldaki güzel şeyleri tekrar yerine koyar ve yollarına devam ederler.

Kalanlar ise hayatlarının sonuna kadar, giderek ağırlaşan çuvallarını olduğu gibi peşlerinde sürürler…

Read more »

Anne Oğul Bayramı

  Üç gündür bizim evde anne oğul bayramı var. Haftada en az iki gün, oğlumla bu bayramı kutluyoruz. Haftanın diğer günleri, Kayra’nın da benim de farklı aktivitelerimiz var. Ben ona eşlik ediyorum, o da bana. Aralarda derelerde cilveleşsek de hep bir koşturmaca içinde oluyoruz. İşte bu nedenle anne oğul bayramı bizim için çok özel.

Bayramımızın kuralları var. Öncelikle, akşama kadar evde ikimizden başka kimse olmayacak. Annesi, Kayra’nın yemekleri dışında başka hiçbir şey yapmayacak. Kesinlikle televizyon açılmayacak. Genelde Kayra’nın sevdiği yemekler yapılacak. Uyku ve yemek saatleri dışında çoğunlukla oyun oynanacak. Uzun keyif masajları yapılacak. Kurallarımız böyle devam edip gidiyor.

Bu arada, son üç gündür sularımız da kesikti. Yıllar önce birisi bana, “Eurovision şarkı yarışması yüzünden sularınız kesilecek” dese çok gülerdim herhâlde. (Azerbaycan Eurovision’a hazırlanıyor, hem de bomba gibi. Bütün şehir neredeyse yeniden yapılandı diyebiliriz. Altı, üstü, yolları, binaları, ara sokaklardaki çöp kutularına varana kadar yenileniyor.)

Suların kesilmesi bizim için biraz zor oldu tabii, ama diğer yandan da ara sıra burnumuzun sürtülmesi gerekiyor demek ki. İnsan, eski usul bulaşık yıkamaya çalışırken, bırakın bulaşık makinesini, çeşmeden gürül gürül akan suyun altında bulaşık yıkamanın kıymetini anlıyor.

“Bir şeylerin kıymetini kaybedince anlamak…” Bu da klişeleşmiş ve duy-geç cümlelerden biri olmuş durumda. 

Sular kesikken, her su lazım olduğunda, kafam hep başka yerlere gitti. Eskiden sular gittiği için evin kıyısında köşesinde her zaman dolu duran şişeler, elektrikler sık kesildiği için sağda solda hazır duran mumlar, benim hayal meyal hatırladıklarım. Daha da eskilerin anlattığı ekmek, yağ kuyrukları var. Kadınlar, o zaman kafalarını daha çok çalıştırıyorlarmış. Nereden ne çıkarabilirim, hangi işi hangi sırada yaparsam daha çok verim alabilirim diye düşünmek zorunda kalıyorlarmış. Mesela bir bidon suyla, temizden kirliye doğru sırayla birçok iş görülürmüş.

Lükse ne kadar alışmışız. Bu devirde imkânı olduğu hâlde, hayat felsefesi gereği, sadece ihtiyacı olan miktarla yaşamayı becerebilen kaç kişi var acaba?

İnsan ne kadar yüksekte yaşamaya alışırsa, oradan düşünce canı daha çok acıyor. Bu da pek önemli olmuyor, çünkü ona da alışıyor ve geçmişi unuttuğu gibi onu da unutuyor.

Şu anda kaç kişi cep telefonu yokken nasıl yaşadığını net hatırlayabiliyor ki? Peki, hatırladığı olaylara şaşırmayan var mı?

Kıymet bilme alışkanlığı, sanırım en temelden, çocukluktaki eğitimden gelen bir özellik. Çocuklara, bir şeyleri kaybetmeden kıymetini bilmek nasıl öğretilir acaba? Daha çocukluğunda en tepelerde yaşamaya alışan insanlar büyüdüklerinde ne yaparlar? 

Buradan bakınca, anneler üçe ayrılıyor: Birinci grup, hayatını tamamen çocuğuna göre programlayan, onu merkeze koyarak yaşayan, kendiyle birlikte evini ve eşini de buna göre düzenleyen anneler. Çocuğun rahatı bozulmasın, üşümesin, hasta olmasın, korkmasın diye evden dışarı çıkarmayan, kimseyle görüşmeyen, ona evin içinde sadece kendine bağımlı bir dünya kuran anneler.

Bu tür çocuklar ileride evden çıktığı zaman daha çok hastalanıyor, her zaman kendini hayatın merkezinde sanıyor, anne bağımlısı olarak yaşıyor, insanlarla iletişim kuramıyor ve sosyal hayata karışamıyor. Annelerini kaybettikleri zaman ise kendilerini bulamıyorlar.

İkinci grup anneler ise çocuğunu kendinin bir uzantısı olarak gören, merkeze kendini koyan, çocuğunun, ondan önceki hayatındaki hiçbir şeyi değiştirmesine izin vermeyen, önce kendi bakımını, ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra onu düşünen anneler.

Bu çocuklar ise hayatta kendilerini her zaman ikinci planda düşünüp ona göre davranıyorlar ve özgüven eksiklikleri nedeniyle, kendilerini hiç bir zaman ön plana çıkaramıyorlar.

Üçüncü grup anneler ise merkeze “aile” kelimesini koyan ve çocuğuna ailenin değerli bir parçası olduğunu hissettiren, merkezin her zaman değişebileceğini öğreten, kazanmak kadar kaybetmeyi de öğretmeye çalışan anneler.

Biz haftanın birkaç günü farklı ortamlarda, insanların arasında, bazen kargaşanın gürültünün ortasında, bazen çok huzurlu yerlerde zaman geçirerek, farklı şartlara ve insanlara uyum sağlamayı öğreniyoruz. Kayra hayatın ahengini hissediyor. Farkındalığı artıyor. Birbirimizin yanındayken, özlemeyi öğreniyoruz.  

Kalabalığın içinden kaçıp evimize sığınıyoruz, kapımızı kapatarak birbirimize “Şşşttt” diyoruz ve kıkırdamaya başlıyoruz.

Yalnızlığımızın kıymetini, birbirimizi kaybetmeden ama özleyerek anlamayı öğreniyoruz.  

Read more »